Mae 25 o ysgolion ledled Sussex wedi bod yn gweithio gyda'r elusen cerdded a beicio Sustrans ar brosiect addysg o ansawdd aer mawr a ariennir gan Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig.
Gan weithio mewn partneriaeth â Phartneriaeth Ansawdd Aer Sussexa Strydoedd Byw, nod Sustrans yw codi ymwybyddiaeth ac ymgysylltu â chymunedau ysgolion i gadw ansawdd aer ar yr agenda trwy gydol y flwyddyn, nid ar Ddiwrnod Aer Glân yn unig.
Mae swyddog prosiect ansawdd aer Sustrans Daisy Addison, yn gweithio ar y prosiect blwyddyn o hyd gyda phlant ysgolion cynradd. Mae'r prosiect yn cynnwys monitro ansawdd aer, dadansoddi data, ymgyrch ymwybyddiaeth a mapio llwybrau aer glân.
Dywedodd Daisy: "Mae ein sesiynau yn hwyl ac yn addysgiadol. Maent yn annog pobl ifanc i nodi ffynonellau ac effeithiau llygredd aer wrth ddatblygu dealltwriaeth o'r hyn y gellir ei wneud i'w wella. Mae Diwrnod Aer Glân yn rhoi cyfle i bob ysgol gyflwyno'r pwnc hwn i'w disgyblion a chodi ymwybyddiaeth o effeithiau pellgyrhaeddol ansawdd aer gwael i iechyd pobl a'r amgylchedd."
Ochr yn ochr ag ysgolion o bob rhan o Sussex, mae disgyblion o Ysgol Gynradd St Luke yn Brighton wedi bod yn ymchwilio i genni ac yn defnyddio tiwbiau trylediad nitrogen deuocsid i fesur a monitro ansawdd aer o amgylch eu hysgol. Maent wedi bod yn meddwl am sut y gall pobl weithio gyda'i gilydd i helpu i leihau llygredd aer mewn amrywiaeth o ffyrdd, gan gynnwys trafod rôl cerdded neu feicio i'r ysgol.
Dywedodd Fiona Byrne, athrawes yn Ysgol Gynradd St Luke: "Roedd Blwyddyn 3 yn ymgysylltu'n fawr â'r Prosiect Ansawdd Aer oherwydd ei fod yn ymwneud â'u hardal leol ac yn uniongyrchol gysylltiedig â'u profiad.
"Roedd yn gyfle gwych iddynt wneud rhywfaint o wyddoniaeth ymarferol trwy ddefnyddio tiwbiau profi i brofi ansawdd yr aer o amgylch yr ysgol. Rydyn ni nawr yn defnyddio'r wybodaeth i gynllunio llwybrau iachach i'r ysgol, gan fod o fudd i'r ysgol gyfan."
Dywedodd James Cleeton, Cyfarwyddwr Sustrans De Lloegr: "Mae'r dystiolaeth ar lygredd aer a'r risg y mae'n ei achosi i iechyd y cyhoedd yn glir, felly mae'n rhaid i ni weithredu.
"Mae'n wych gweld ysgolion, asiantaethau a chymunedau'n cydweithio ar fentrau fel hyn, sy'n helpu i godi ymwybyddiaeth a mynd i'r afael â mater ansawdd aer gwael.
"Rydym yn gobeithio y bydd pawb sy'n cymryd rhan yn y prosiect hwn yn parhau i wneud dewisiadau sy'n helpu i leihau llygredd aer. Bydd galluogi pobl i wneud cerdded a beicio yn rhan arferol o'u diwrnod yn chwarae rhan enfawr wrth wella ansawdd aer, yn enwedig o amgylch ein hysgolion, a bydd yn diogelu cenedlaethau'r dyfodol am flynyddoedd i ddod.
"Er mwyn helpu i lanhau ein hawyr, mae angen i Lywodraeth y DU ddangos arweiniad drwy helpu awdurdodau lleol i ariannu a darparu gwell seilwaith beicio a cherdded, fel bod pob plentyn yn gallu teithio ar droed neu ar feic i'r ysgol yn ddiogel a gyda hyder."
Dywedodd y Cynghorydd Anne Pissaridou, Cadeirydd Pwyllgor yr Amgylchedd, Trafnidiaeth a Chynaliadwyedd yng Nghyngor Dinas Brighton & Hove: "Mae'r prosiect hwn wedi codi ymwybyddiaeth bwysig o lygredd aer fel risg amgylcheddol difrifol i iechyd pobl.
"Fel y gwyddom, trafnidiaeth ffordd yw'r ffynhonnell fwyaf o allyriadau yn Brighton & Hove. Drwy annog plant a'u gofalwyr i wneud mwy o deithiau ar droed, ar feic neu ar drafnidiaeth gyhoeddus, neu ddiffodd y peiriant ceir pan fyddant yn llonydd, mae'r prosiect hwn yn grymuso pobl i barchu a gwneud gwahaniaeth i'r aer rydym yn ei anadlu.
"Mae'r sesiynau sy'n cael eu cynnal gan Sustrans yn pwyntio cymunedau ein hysgolion tuag at ffyrdd o leihau llygredd aer ac i leihau ein hamlygiad iddo. Byddwn yn parhau i weithio gyda Sustrans i gefnogi'r mentrau hyn sydd mor bwysig i hysbysu ac addysgu cenedlaethau'r dyfodol am y gwahaniaeth y gallant ei wneud i wella ansawdd aer yn y ddinas a diogelu ein hamgylchedd lleol."